Professionele eigenwijsheid, vloek of zegen? De zin en onzin van zelfleiderschap

In mijn eigen ontwikkeling heb ik de meest waardevolle stappen gezet in programma’s waar aan persoonlijk leiderschap wordt gewerkt. Daarom vind ik het nu zo fascinerend en waardevol om als trainer en coach anderen daarbij te helpen. Vanuit een stukje professionaliteit vind ik het daarin belangrijk om te werken met betrouwbare methoden waarvan we mogen verwachten dat ze werken, evidence-based dus. Als ik om me heen kijk dan zie ik de gekste dingen langskomen als het over persoonlijk leiderschap gaat. Programma’s variëren van diepgravend en goed onderbouwd tot elementen die meer op beleving gericht lijken te zijn dan op effect. Denk dan bijvoorbeeld aan kleien of zweethutten bouwen, en laatst zag ik zelfs de zgn. yoghurtdouche (al bleek die later een stevigere ‘evidence-base’ te hebben dan ik vermoedde). Dat leidde mij tot de wens om zin en onzin van persoonlijk leiderschap te onderscheiden zodat ik mensen echt goed kan helpen. In het kader van mijn afstuderen van de opleiding toegepaste psychologie heb ik daarom een evidence-based programma ontwikkeld om mensen verder te helpen met zelfleiderschap.

Die zoektocht begon met de definitie, want in tegenstelling tot wat je zou verwachten wordt er in de wetenschap nagenoeg niet gesproken over persoonlijk leiderschap. Ik kwam daardoor al snel op de psychologische eigenschap ‘zelfleiderschap’.

Bepaal je zelf welke doelen je stelt, waarom je dat doet en hoe je daar naar toe werkt? Dan laat je ‘zelfleiderschap’ zien, een soort van professionele eigenwijsheid zou je kunnen zeggen.  Dit beschrijft in feite de kern van waar persoonlijk leiderschap om draait.

Er valt veel voor te zeggen om deze vaardigheid verder te ontwikkelen. Zo gaan mensen die zelfleiderschap laten zien beter om met stressvolle situaties, ervaren ze meer werkgeluk, nemen ze meer regie op hun carrière ontwikkeling en behalen ze hun doelen vaker. Als je leiding geeft aan anderen is het extra nuttig omdat zelfleiderschap een belangrijk ingrediënt is voor effectief leiderschap. In die zin is het dus absoluut waar dat je eerst leiding moet kunnen geven aan jezelf voordat je dat aan een ander gaat doen.

Al met al is het dus voor bijna iedereen nuttig om zelfleiderschap verder te ontwikkelen. Het effectief beoefenen van zelfleiderschap bestaat grofweg uit drie onderdelen:

Je eigen gedrag beïnvloeden door hiervan bewust te zijn en te sturen

Het beginpunt is effectief sturen in je eigen gedrag door niet alleen doelen te stellen maar hier ook een actieplan aan te verbinden. Daarin kun je bijvoorbeeld opnemen hoe je monitort of je naar je doel toe aan het bewegen bent, hoe je feedback krijgt en hoe je jezelf gaat belonen voor het behalen van successen.

Natuurlijke beloning toepassen

Bij het bepalen van je doelen is het belangrijk om doelen te stellen die van nature belonend zijn. Dat kan bijvoorbeeld zijn omdat je het leuk of interessant vindt om er aan te werken, omdat ze goed passen bij je persoonlijkheid en vaardigheden. Ook is het van nature belonend om te werken aan iets wat je heel belangrijk vindt, dus aansluit bij je eigen waarden. Om dit goed te kunnen doen is het dus van belang om het nodige inzicht te hebben in je persoonlijkheid, kwaliteiten en waarden.

Constructieve gedachtepatronen ontwikkelen

Bij het werken aan doelen kom je meestal ook tegenslagen tegen. Het is belangrijk om daar constructief mee om te gaan. Als je bijvoorbeeld bezig bent met een minder prettige taak, dan blijf je langer gemotiveerd wanneer je aandacht vooral gericht is op de toegevoegde waarde van die taak. Een belangrijk onderdeel van deze strategie is ook bewust te zijn van je eigen belemmerende overtuigingen en deze om te buigen naar helpende overtuigingen.

In de volgende paar blogs zal ik specifieker ingaan op deze drie strategieën. Kun je niet wachten om er alles over te weten, neem gerust contact met op, dan vertel ik je graag meer!